حتما در رابطه با تکنولوژی شارژ سریع یا اصطلاحا فست شارژ در گوشی های موبایل صحبت هایی شنیده‌اید و شاید هم تا حدی با این تکنولوژی آشنا باشید. اگر به این قابلیت که استفاده از آن تقریبا به تازگی در گوشی های موبایل رواج یافته علاقمند هستید، توصیه داریم این مقاله اختصاصی را از دست ندهید. در این مطلب می‌خواهیم به طور جامع در رابطه با قابلیت فست شارژ و شارژ سریع گوشی های موبایل صحبت کنیم. بنابراین با فروشگاه اینترنتی هدف همراه باشید.

فست شارژ گوشی | مقدمه

قابلیت شارژ سریع (Quick Charge) و شارژرهایی که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند این روزها در خیلی از گوشی های جدید ارائه شده‌اند. ابتدا پشتیبانی از قابلیت فست شارژ فقط در گوشی های رده بالا ارائه شد و حالا می‌بینیم که با استقبال کاربران از این تکنولوژی، این قابلیت در گوشی های میان رده هم پیاده‌سازی می‌شود. اگر بخواهیم در یک جمع ماهیت فست شارژ گوشی های موبایل را شرح دهیم باید بگوییم که این قابلیت سبب می‌شود باتری گوشی شما سریع تر از حالت عادی شارژ گردد. برای مثال اگر با یک شارژر عادی باتری گوشی ظرف 2 ساعت شارژ شود، می‌توان همان باتری را با شارژ سریع ظرف 1 ساعت شارژ کرد!

اما چرا شرکت های سازنده موبایل به سمت پیاده سازی این تکنولوژی در اسمارتفون ها گرایش پیدا کرده‌اند؟ پاسخ ساده است! باتری گوشی های موبایل نمی‌توانند به اندازه‌ای بزرگ و پرظرفیت باشند که انرژی مورد نیاز دستگاه را بدون مشکل و تا چند روز برطرف سازند، از اینرو سعی شده ضعف شارژدهی باتری اسمارتفون ها با پیاده سازی تکنولو‌ژی شارژ سریع گوشی پنهان شود. یعنی به جای اینکه ظرفیت باتری گوشی ها و توان شارژدهی آن ها افزایش یابد، سرعت شارژ مجدد باتری دستگاه بیشتر شود تا کاربر بتواند در هر بازه زمانی کوتاهی با چند دقیقه اتصال گوشی به شارژر، بخش قابل ملاحظه‌ای از باتری آن را دوباره شارژ کند.

تکنولوژی هایی مثل قابلیت ذخیره سازی انرژی (Power-Saving Mode) هم پیش از این با اهداف مشابه در سیستم عامل های موبایل ارائه شده بودند تا راه مقابله‌ای برای ضعف باتری گوشی ها محسوب شوند. حتی خیلی از ویژگی های پنهان سیستم عامل موبایل ها از قبیل قابلیت دوز (Doze) که در اندروید معرفی شده بود با هدف کاهش مصرف شارژ باتری ارائه شده‌اند و به نوعی باید جور عدم پیشرفت تکنولوژی باتری موبایل ها را هم بکشند. متاسفانه تکنولوژی مربوط به باتری اسمارتفون ها طی چند دهه اخیر هیچ پیشرفت چشمگیری نداشته و به نوعی باتری این محصولات از نظر کیفیت عملکرد در مقایسه با پیشرفتی که در سایر زمینه ها از قبیل صفحه نمایش، پردازنده، دوربین و غیره ایجاد شده عقب مانده است و باید راه حلی برای آن در نظر گرفته شود.

مشکلات افزایش ظرفیت باتری گوشی ها

اما شاید این سوال در ذهنتان به وجود آید که چرا شرکت های سازنده گوشی با افزایش ظرفیت باتری گوشی ها مشکل و ضعف شارژدهی این گجت ها را برطرف نمی‌کنند! خب واقعیت امر این است که شرکت های سازنده موبایل نهایت تلاش خود را در این راستا به عمل می‌آورند اما ظرفیت یک باتری با توجه به ابعاد و اندازه گوشی تا حد مشخصی قابل افزایش است! هرچقدر ظرفیت باتری لیتیوم یونی یا لیتیوم پلیمری افزایش داده شود، اندازه و ابعاد آن هم افزایش پیدا می‌کند. بنابراین هر چقدر یک گوشی باتری بزرگ تری داشته باشد، نیاز به فضای بیشتر برای نصب باتری خواهد داشت و اندازه آن بزرگ تر می‌شود.

متاسفانه سلیقه کاربران طی چند سال اخیر به سمتی گرایش پیدا کرده که آن ها علاقه‌ای نسبت به گوشی های با ضخامت زیاد ندارند و گوشی های با بدنه ظریف را به گوشی های ضخیم ترجیح می‌دهند. از سمت دیگر هر یک از قطعات سخت افزاری یک گوشی بخشی از فضای درون آن را اشغال می‌کند. شاید در بهترین حالت طراحی گوشی، فقط 30 درصد از حجم داخل دستگاه را بتوان به باتری اختصاص داد و سایر حجم باقی مانده قاب و فضای درون بدنه گوشی با دیگر قطعات سخت افزاری آن پر می‌شود. بنابراین شرکت های سازنده موبایل باید تعادل مابین ظرفیت یا اندازه باتری با ابعاد گوشی را حفظ کنند.

همین مسئله مانع این امر می‌شود که بتوان ظرفیت باتری گوشی ها را زیاد و زیادتر کرد، اگرچه ظرفیت باتری این محصولات طی چند سال اخیر به طرز قابل ملاحظه‌ای افزایش داده شده و به ویژه استفاده از باتری های لیتیوم پلیمری کمک کرده تا بتوان در ابعاد کوچک باتری های با ظرفیت خوبی را ارائه کرد. اما با این وجود پیشرفتی که در سایر زمینه های سخت افزاری موبایل ها به وجود آمده وضعیت را به گونه‌ای کرده که افزایش ظرفیت باتری گوشی نتواند خیلی به چشم بیاید. به بیان خیلی ساده می‌توان اینطور گفت که هرچقدر ظرفیت باتری ها افزایش پیدا کرده، به همان میزان مصرف شارژ قطعات سخت افزاری آن ها هم بیشتر شده است و متاسفانه بنا به محدودیت هایی که نام بردیم نمی‌توانید ظرفیت باتری اسمارتفون ها را به همین سادگی ها بیشتر و بیشتر کرد.

آیا شارژ سریع گوشی به باتری آسیب می‌زند؟

برخی افراد عقیده دارند که تکنولوژی هایی مثل شارژ سریع یا فست شارژ به باتری گوشی آسیب می‌زنند، اما آیا این ادعا صحت دارد؟ قبل از اینکه در مورد پاسخ این سوال صحبت کنیم بهتر است کمی در مورد تفاوت مابین شارژر های سریع و معمولی صحبت داشته باشیم. یک شارژر معمولی می‌توان توان و قدرت خروجی در حدود 5 یا نهایتا 10 وات را داشته باشد اما در شارژر های سریع این توان و قدرت خروجی می‌تواند چند برابر شود. به عنوان مثال شارژ اورجینال و فابریک آیفون 11 پرو (iPhone 11 Pro) و آیفون 11 پرو مکس (iPhone 11 Pro Max) توان خروجی 18 واتی دارند یا گلکسی نوت 10 از شارژری با قدرت خروجی 25 واتی بهره می‌برد و حتی سامسونگ شارژری را برای آن طراحی کرده که توان خروجی 45 واتی را ارائه می‌کند و به عنوان لوازم جانبی قابل خرید است.

افرادی که مدعی هستند شارژ سریع گوشی می‌تواند به باتری آن آسیب بزنند اینگونه ادعای خود را توجیه می‌کنند که انتقال ناگهانی این مقدار قدرت و انرژی الکتریکی از شارژر به باتری گوشی منجر به افزایش فشار و تنش بر روی باتری شده و به آن آسیب می‌رساند. به عقیده آن ها پروسه شارژی که در حالت فست شارژ طی می‌شود نرمال نیست و باتری را تحت استرس قرار خواهد داد. اما واقعیت اینطور نیست و بررسی ها نشان داده که شارژر های ارائه دهنده قابلیت شارژ سریع به هیچ عنوان منجر به آسیب دیدن باتری گوشی نخواهند شد. اما چرا و چگونه؟

شرکت هایی که قابلیت شارژ سریع و کوییک را توسعه داده‌اند به خوبی به تمام جوانب امر توجه کرده‌اند و همه مسائل جزئی را در نظر گرفته‌اند. عدم آسیب رساندن به باتری گوشی یکی از اصلی ترین و ابتدایی ترین تدابیری است که آن ها به آن اندیشیده‌اند. برای اینکه از وارد شدن استرس تنش زیاد به باتری گوشی در حین استفاده از قابلیت فست شارژ جلوگیری شود، این تکنولوژی به شکل هوشمندانه پروسه شارژ باتری را در دو مرحله انجام می‌دهد. مرحله اول که مرحله اصلی کار است شامل انتقال انرژی با قدرت بالا به باتری خواهد بود و مرحله دوم شامل افت قدرت و شارژ آرام تر باتری موبایل می‌شود. اما این روند چطور منجر به جلوگیری از آسیب دیدن باتری خواهد شد؟

تصور کنید از گوشی خودتان استفاده کرده‌اید و باتری آن حالا 10 درصد شارژ دارد. در این شرایط 90 درصد فضای داخلی باتری از نظر بار الکتریکی کاملا خالی است. تکنولوژی شارژ سریع گوشی موبایل در این شرایط فاز اول شارژ را آغاز خواهد کرد و بار الکتریکی را با قدرت بالا به داخل باتری منتقل می‌کند. از آنجایی که 90 درصد فضای باتری از بار الکتریکی خالی بوده، بنابراین هیچ تنش و استرس خاصی در آن ایجاد نمی‌شود. اما به محض اینکه چیزی در حدود 70 الی 80 درصد از فضای داخلی باتری به بار الکتریکی مجهز شود و به نوعی شارژ گردد، فاز دوم پروسه فست شارژ آغاز خواهد شد که شامل انتقال ملایم تر بار الکتریکی می‌شود.بدین ترتیب شارژ سریع باتری دستگاه بدون وارد شدن استرس و تنش به آن انجام می‌پذیرد.

به همین دلیل است که عموما وقتی باتری گوشی شما خالی شده باشد و آن را به یک شارژر سریع متصل کنید، در چند دقیقه اول و ابتدای کار سرعت شارژ باتری گوشی بسیار زیاد خواهد بود و به تدریج از این سرعت کاسته می‌شود. اگر دقت کرده باشید شرکت های سازنده باتری موبایل هم عموما برای معرفی قدرت و سرعت شارژ باتری گوشی های خود مقدار شارژ باتری گوشی در 30 دقیقه اول اتصال به شارژ را به عنوان معیار بیان می‌کنند. به عنوان مثال سامسونگ مدعی شده شارژر 45 واتی آن می‌تواند باتری گلکسی نوت 10 را در 30 دقیقه از 0 تا 70 درصد شارژ کند یا اپل مدعی است شارژ آیفون 11 پرو باتری این گوشی را در 30 دقیقه تا 50 درصد شارژ می‌کند.

اجازه دهید با یک مثال ساده تر موضوع را برایتان بهتر قابل درک کنیم. تصور کنیم می‌خواهیم یک بطری آب را پر کنیم و نباید اجازه دهیم که بطری آب سرریز شود. در این مقال بطری آب می‌تواند باتری گوشی باشد و سرریز شدن آب از آن معادل با آسیب دیدن باتری تلقی گردد. حالت اول پر کردن بطری بدین صورت است که یک شیلنگ را در داخل آن قرار دهید و شیر آب را کمی باز کنیم تا بطری به تدریج پر شود. در این حالت باید زمان نسبتا طولانی برای پر شدن بطری صرف گردد و طبیعتا آب هم از آن سرریز نخواهد شد. این حالت می‌تواند مشابه روش شارژ باتری گوشی ها در حالت عادی باشد. اما حالت دوم را به این صورت در نظر بگیرید که پس از وارد کردن شیلنگ آب به داخل بطری، شیر آب را کاملا باز کنیم و اجازه دهیم تا 70 درصد بطری از آب پر شود و پس از آن شیر آب را کمی ببندیم و اجازه دهیم بطری به تدریج پر شود. در این حالت هم می‌توان درست مثل حالت قبل از سرریز شدن آب جلوگیری کرد و فقط سرعت پر شدن بطری را افزایش داد. این دقیقا همان اقدامی است که در حین استفاده از تکنولوژی فست شارژ شاهد پیاده سازی آن هستیم.

بنابراین اینطور نیست که استفاده از قابلیت فست شارژ منجر به آسیب دیدن باتری گوشی ها شود و شرکت هایی مثل سامسونگ، اپل، هوآوی و غیره در پیاده سازی این تکنولوژی ها با دقت بسیار بالایی عمل خواهند کرد تا هیچ مشکلی برای کاربران ایجاد نشود. تکنولوژی کوییک شارژ بسیار هوشمندانه‌تر از آن چیزی که تصورش را دارید عمل می‌کند و در ادامه بیشتر با عملکرد هوشمند این تکنولوژی در گوشی های موبایل آشنا خواهید شد. بنابراین اگر گوشی شما از قابلیت شارژ سریع پشتیبانی می‌کند و به شارژری با قدرت و توان زیاد مجهز است، نگران آسیب دیدن باتری آن نباشید چون استفاده از شارژ سریع گوشی هیچ آسیبی به باتری آن وارد نخواهد کرد.

اتصال طولانی مدت شارژر فست شارژ به گوشی و آسیب دیدن باتری

مسئله بعدی که زیاد در مورد آن سوال می‌شود مربوط به احتمال آسیب دیدن باتری گوشی در حالتی که یک شارژر فست شارژ برای مدت زمان طولانی به آن متصل باشد خواهد بود! به عنوان مثال اگر گوشی خود را برای مدت زمان 2 ساعت با یک شارژر فست شارژر متصل کنیم و باتری گوشی بعد از 1 ساعت فول شارژ شود، آیا در 1 ساعت دوم آسیبی به باتری دستگاه وارد خواهد شد؟ در این راستا عملکرد شارژر های فست شارژ درست مشابه با شارژرهای معمولی است. در طراحی اینگونه شارژرها هم بستری فراهم شده که به محض فول شارژ شدن باتری موبایل، انتقال بار الکتریکی از شارژر به باتری متوقف می‌شود. از آنجایی که شدت انتقال بار در لحظات پایانی فوق شارژ شدن باتری با استفاده از یک فست شارژر مشابه با شارژر معمولی خواهد بود، بنابراین از این نظر هیچ تفاوتی مابین عملکرد این دو وجود ندارد.

وقتی هر شارژر موبایل (چه شارژر با سرعت معمولی و چه فست شارژر) برای مدت زمان طولانی مثل شب تا صبح به گوشی وصل شوند، در حالت عادی استرس روی باتری افزایش پیدا می‌کند و این امر منجر به کاهش عمر مفید باتری خواهد شد. اما چرا؟ تصور کنید باتری گوشی شما بعد از 2 ساعت که به شارژ زده شده بود فوق شارژ شود. در این حالت طبق عملکرد هوشمندانه شارژرها و سیستم عامل موبایل، انتقال بار الکتریکی از شارژر به باتری متوقف می‌شود. در این بازه زمانی اپلیکیشن های پس زمینه در حال فعالیت هستند و بخشی از انرژی باتری مصرف می‌گردد و بالاخره مقدار شارژ باتری علیرغم خاموش بودن صفحه نمایش آن 1 درصد کاهش می‌یابد و مقدار آن به 99 درصد می‌رسد. در اینجاست که دوباره انتقال انرژی از شارژر به باتری گوشی انجام می‌گیرد تا باتری مجددا فول شارژ (100 درصد شارژ) شود و وقتی باتری فول شارژ شد دوباره انتقال انرژی متوقف خواهد شد.

وقتی که گوشی شما برای مدت زمانی طولانی مثل شب تا صبح به شارژر متصل شده و در این حالت باقی می‌ماند، مراحلی که در پاراگراف قبل به آن اشاره کردیم چندین و چند بار تکرار خواهند شد و دائما هر چند دقیقه یک بار انتقال انرژی از شارژر به باتری متوقف و دوباره آزاد می‌گردد. تکرار این فرایند برای مدت زمان طولانی می‌تواند منجر به افزایش تنش وارد بر باتری شده و به آن آسیب برساند و از عمر مفید آن کم کند. به همین جهت اصلا درست نیست که گوشی برای مدت زمان های طولانی مثل شب تا صبح به شارژ زده شود و این امر مختص شارژر های معمولی یا شارژ سریع گوشی نیست و تحت هر شرایط قانون آن به شیوه یکسان پابرجا خواهد بود.

البته اپل برای رفع این مشکل راه حل جالبی را در آپدیت iOS 13 و سری آیفون های جدیدش ارائه کرده است که احتمال می‌دهیم در آینده توسط دیگر شرکت های سازنده موبایل هم مورد استفاده قرار گیرد تا از آسیب دیدن باتری در مواقعی که گوشی برای مدت زمان طولانی به شارژ زده می‌شود جلوگیری به عمل آید. در بخش بعدی سعی می‌کنیم به صورت مختصر نحوه عملکرد این تکنولوژی که اپل با نام Optimized Battery Charging معرفی کرده را برایتان شرح دهیم.

تکنولوژی Optimize Battery Charging اپل

همانطور که گفتیم اتصال طولانی مدت شارژر به گوشی چه در حالتی که از شارژر معمولی استفاده شود و چه در حالتی که از فست شارژر استفاده به عمل آید می‌تواند منجر به آسیب زدن به باتری شود. اما اپل در این راستا از تکنولوژی رونمایی کرده است و آن را در آیفون های جدیدش ارائه می‌کند که Optimized Battery Charging نام دارد. این قابلیت در iOS 13 ارائه شده با مراجعه به منوی Settings > Battery قابل فعالسازی و غیر فعال کردن خواهد بود. اما این قابلیت چطور می‌تواند از آسیب وارد شدن به باتری در مواقعی که گوشی برای مدت زمان طولانی به شارژ زده می‌شود جلوگیری کند؟ این تکنولوژی به صورت هوشمندانه‌ای طراحی شده و عملکرد کاربر را زیر نظر می‌گیرد و شارژ باتری را با توجه به مدت زمانی که باتری گوشی در شارژ زده خواهد شد تنظیمات می‌نماید و بازه های زمانی طولانی انتقال انرژی به باتری گوشی را علیرغم اینکه باتری دستگاه هنوز فول شارژ نیست متوقف می‌کند! با ذکر یک مثال نحوه عملکرد این تکنولوژی را به طور دقیق برایتان شرح می‌دهیم.

تصور کنید آیفون 11 پرو خود را از ساعت 12 شب به شارژ سریع گوشی متصل کرده‌اید و یک زنگ هشدار برای ساعت 8 در گوشی تنظیم دارید. در حالت عادی و طبق شرایط نرمال در اینگونه مواقع باتری گوشی تحت استرس قرار می‌گیرد و دائما لوپ قطع و وصلی شارژ در زمانی که مقدار شارژ باتری مابین 100 درصد و 99 درصد قرار گیرد ادامه پیدا می‌کند. برای جلوگیری از بروز این مشکل تکنولوژی Optimized Battery Charging اپل در ساعات ابتدایی باتری گوشی را با سرعت بالا تا 80 درصد شارژ می‌کند و سپس انتقال انرژی از شارژر به گوشی را متوقف خواهد کرد. در این شرایط حالتی ایجاد می‌شود که گویا شما بعد از 80 درصد شارژ شدن باتری آیفون اتصال شارژ را از آن قطع کرده باشید.

از آنجایی که آیفون می‌داند زنگ هشدار گوشی برای ساعت 8 تنظیم شده، بنابراین سعی می‌کند در این ساعت باتری گوشی را فول شارژ به شما تحویل دهد. در این راستا دستور انتقال بار الکتریکی از شارژر به باتری آیفون چند ساعت یا دقیقه قبل از ساعت 8 صبح دوباره توسط آیفون و سیستم عامل iOS صادر می‌گردد و باتری گوشی تا ساعت مقرر (مثلا 8 صبح) فول شارژ خواهد شد و دیگر در لوپ قطع و وصلی انتقال شارژ قرار نمی‌گیرد تا به باتری گوشی استرس وارد نشود. پس شما راس ساعت 8 صبح می‌توانید آیفون خود را با باتری فول شارژ مورد در اختیار داشته باشید و دیگر نگرانی از این بابت که گوشی در طول شب به شارژر متصل بوده هم وجود نداشته باشد.

بنابراین اپل با ارائه این تکنولوژی مشکل اتصال طولانی مدت گوشی به شارژر و وارد شدن آسیب به باتری آن را برطرف کرده است. به همین جهت است که انتظار داریم در آینده نزدیک تکنولوژی مشابه توسط شرکت های سازنده گوشی اندرویدی هم در موبایل هایشان ارائه شود. البته اپل این امکان را در اختیار کاربران قرار داده تا قابلیت Optimized Battery Charging را از منوی تنظیمات گوشی غیر فعال کنند، چون این قابلیت می‌تواند در برخی مواقع هم سبب شود که شما بعد از مدت زمان طولانی که باتری گوشی خود را به شارژر متصل کرده‌اید، همچنان شاهد فول شارژ شدن باتری نباشید. به عنوان مثال اگر شرایط قبل را در نظر بگیرید و به جای 8 صبح 6 صبح از خواب بیدار شوید، باتری گوشی شما علیرغم اینکه تقریبا 6 ساعت به شارژر متصل بوده، فول شارژ نخواهد بود و این مسئله می‌تواند آزاردهنده باشد.

نتیجه‌گیری

همانطور که مشاهده کردید در این مقاله به طور جامع در مورد قابلیت فست شارژ و شارژ سریع گوشی موبایل صحبت کردیم. حالا می‌دانید که تکنولوژی شارژ سریع دقیقا چطور عمل می‌کند و قدرت بالای آن در انتقال شارژ منجر به آسیب زدن باتری نخواهد شد. همچنین با نحوه عملکرد قابلیت Optimized Battery Charging اپل آشنا شدید و حالا می‌دانید که این تکنولوژی چطور از آسیب دیدن باتری گوشی در مواقعی که برای مدت زمان طولانی به شارژ زده شده جلوگیری می‌کند. امیدواریم از این مقاله اختصاصی استفاده لازم را به عمل آورده باشید.