در این مقاله قصد معرفی انواع رزولوشن تصویر در صفحه‌ مانیتور، لپ‌تاپ و تلویزیون را داریم. در هنگام خرید مانیتور و لپ‌تاپ یکی از فاکتورهای مهم برای افراد، رزولوشن تصویر است. همه ما تا کنون با عبارت‌های HD و Full HD و همچنین UHD و 4K برخورد کرده‌ایم. در این مقاله می‌خواهیم شما را با این عبارت‌ها آشنا کنیم. پیش از شروع لازم است که در مورد سه موضوع رزولوشن، کنتراست و تراکم پیکسلی اطلاعاتی را داشته باشیم.

رزولوشون تصویر چیست؟

رزولوشن (Resolution)، تفکیک‌پذیری یا همان وضوح تصویر به مجموع تک پیکسل‌های یک پنل صفحه‌نمایش می‌گویند. این پیکسل‌ها در کنار یک‌دیگر یک تصویر واحد را تشکیل می‌دهند و باعث می‌شوند که ما بتوانیم بر روی صفحه‌نمایش، تصویر را مشاهده کنیم. هر چه تعداد این پیکسل‌ها بیشتر باشد، طبیعتا با جزییات بیشتری طرف خواهیم بود، اما این مورد به‌معنای کیفیت تصویر بیشتر نیست و کنتراست صفحه‌نمایش اهمیت بیشتری دارد. با این حال در صفحه‌نمایش‌های با رزولوشن بیشتر شاهد پیکسل‌های بیشتری بر روی صفحه هستیم. برای مثال صفحه‌نمایش HD از یک میلیون پیکسل منحصر به‌فرد تشکیل شده است، در حالی که صفحه‌نمایش UHD هشت میلیون پیکسل دارد.

کنتراست تصویر چیست؟

رزولوشن تصویر ملاک با کیفیت بودن یک تصویر نیست، کنتراست (Contrast) و نوع پنل صفحه‌نمایش نیز در کیفیت نهایی تصویر مشاهده شده تاثیر دارند. به تفاوت بین روشن‌ترین قسمت صفحه‌نمایش با تاریک‌ترین قسمت، کنتراست می‌گویند. هرچه غلظت رنگ‌های قسمت تیره و روشن بیشتر در یک تصویر به‌صورت همزمان بیشتر باشد، نسبت کنتراست بیشتر و این به‌معنی کیفیت بهتر است. پنل‌های صفحه‌نمایش VA بهترین نسبت کنتراست را داشته و نسبت بازه 3000:1 تا 6000:1 را در اختیار شما قرار می‌دهند. در این بخش هدف این است که بگوییم صرفا تعداد زیاد پیکسل‌های یک صفحه‌نمایش و بالا بودن رزولوشن آن دلیل بالا بودن کیفیت آن نیست. هم نوع پنل صفحه‌نمایش که در مقاله با عنوان «با پنل‌های صفحه‌نمایش TN ،IPS و VA آشنا شوید» به بررسی آن‌ها پرداختیم و هم کنتراست نیز اهمیت دارند.

تراکم پیکسلی چیست؟

تراکم پیکسلی (Pixel per Inch) که به‌اختصار PPI نامیده می‌شود به تعداد پکسل‌ها در هر اینچ می‌گویند. شاید در بررسی‌های خود به این مورد برخورد کرده باشید که برای مثال تراکم پیکسلی صفحه‌نمایش یک موبایل از یک مانیتور حرفه‌ای در رزولوشن تصویر یکسان بیشتر است. در واقع تعداد پیکسل‌های صفحه‌نمایش با رزولوشن Full HD -یا هر رزولوشن دیگری- در بر روی یک صفحه 5 اینچی -موبایل- و یک صفحه 32 اینچی -مانیتور- تفاوتی با یک‌دیگر نمی‌کنند و از لحاط تکنیکی تفاوتی در کیفیت تصویر وجود نخواهد داشت. اما هر چه صفحه کوچک‌تر باشد، تراکم پیکسلی بیشتر می‌شود و این بیشتر شدن باعث می‌شود که تصاویر بر روی آن صفحه، با جزییات بیشتری دیده شوند.

رزلوشون اچ‌دی - HD - 1280x720

اول از همه با رزولوشون HD شروع می‌کنیم. HD مخفف کلمه High Definition بوده و دارای رزولوشن تصویر 1280 پیکسل افقی و 720 پیکسل عمودی است. رزولوشن اچ‌دی – HD نسبت تصویر 16 به 9 داشته و در بسیاری از لپ‌تاپ‌ها، مانیتورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. نسبت تصویر 16 به 9 به این معنی است که به‌ازای هر 9 پیکسل عمودی، 16 پیکسل افقی بر روی صفحه‌نمایش وجود دارد. به این رزولوشن، 720p (حرف p اول کلمه Progressive بوده و به‌معنای مترقی است) نیز می‌گویند. همچنین لازم به‌ذکر است که رزولوشن HD نسبت به رزولوشن قبل از خود یعنی SD 480p، سه برابر پیکسل بیشتری دارد. امروزه در کمتر تلویزیونی از رزولوشن HD استفاده می‌شود اما در مانیتورها و لپ‌تاپ‌های میان‌رده همچنان کاربرد دارد.

رزولوشن فول‌ اچ‌دی – Full HD - 1920x1080

اگر تعداد پیکسل‌های صفحه‌نمایش HD را 2.25 برابر بیشتر کنیم به رزولوشن فول اچ‌دی – Full HD یا به‌اختصار FHD می‌رسیم. این رزولوشن دارای 1920 پیکسل افقی و 1080 پیکسل عمودی است. نسبت تصویر این رزولوشن هم 16 به 9 بوده و به آن 1080p نیز می‌گویند. به‌طور کلی در فرمت‌های ویدیویی نسبت پیکسل‌های عمودی را برای نام‌گذاری راحت‌تر مورد استفاده قرار می‌دهند. فیلم‌های سینمایی که بر روی دیسک‌های بلوری (Blu-Ray) منتشر می‌شوند، عموما با این رزولوشن در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرند. رزولوشن Full HD بر روی بسیاری از تلویزیون‌ها، مانیتورها و لپ‌تاپ‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی (HDTV) برنامه‌های خود را با این رزولوشون ارائه می‌دهند. همچنین لازم به‌ذکر است که بر روی یک صفحه‌نماش با کیفیت فول اچ‌دی بیش از دو میلیون (به‌طور دقیق 2.073.600) پیکسل قرار دارد.

رزولوشون کیو اچ‌دی – QHD - 2560x1440

رزولوشون بعد کیو اچ‌دی (QHD) نام دارد. پیش از معرفی ویژگی‌های این رزولوشون، لازم است در خصوص نام آن اطلاعاتی را به‌شما بدهیم. QHD مخفف Quad HD است. در بسیاری از منابع این رزولوشون به‌عنوان WQHD که مخفف Wide Quad HD است، نیز استفاده کرده‌اند. دلیل استفاده از W در ابتدای QHD به‌این خاطر است که با رزولوشون qHD که 960 در 540 پیکسل دارد، اشتباه گرفته نشود. کلمه Wide به عریض بودن این رزولوشون اشاره دارد. QHD دقیقا چهار برابر رزولوشون HD پیکسل داشته و نسبت تصویر آن هم 16 به 9 است. 2560 پیکسل افقی و 1440 پیکسل عمودی صفحه‌نمایش رزولوشون کیو اچ‌دی را تشکیل داده‌اند. بر روی صفحه‌نمایش موبایل‌ها و همچنین مانیتورهای عریض از این رزولوشون استفاده می‌شود. همچنین رزولوشن‌های 2960x1440، 3200x1800 (که به آن QHD+ می‌گویند) و 3440x1440 نیز جز هم‌خانواده‌های QHD هستند.

رزولوشن آلترا اچ‌دی – 4K UHD - 3840x2160

رزولوشون UHD یا همان 4K رزولوشون صفحه‌نمایشی است که از بیش از هشت میلیون پیکسل (به‌طور دقیق 8.294.400 میلیون) تشکیل شده است. رزولوشون 4K شامل 3840 پیکسل افقی و 2160 پیکسل عمودی است. تعداد پیکسل‌ها در محور افقی و عمودی درست دو برابر Full HD و در مجموع وضوح 4 برابری را نسبت به Full HD به‌ارمغان می‌آورد. نسبت تصویر این رزولوشون هم 16:9 است و در تلویزیون‌، مانیتورها و حتی برخی لپ‌تاپ‌ها از 4K UHD استفاده می‌شود. همچنین به این رزولوشون، 2160p نیز می‌گویند.

 امروزه استودیوهای فیلم‌سازی نیز فیلم‌های خود را با دوربین‌های 4K ضبط کرده و نسخه بلوری UHD فیلم‌ها را نیز به‌بازار عرضه می‌کنند. با اینکه محتوای عمومی با این رزولوشون در اختیار و در دسترس همگان نیست اما ورود صنعت سینما به تولید محتوا 4K و همچنین پشتیبانی یوتوب (YouTube) و سرویس‌ پخش فیلم و سریال نت‌فلیکس (Netflix) از این رزولوشون باعث می‌شود که خیلی زود 4K جای Full HD را بگیرد. از همین رو خرید مانیتور 4K و تلویزیون 4K می‌تواند یک انتخاب هوشمندانه برای شما باشد.

جمع‌بندی

تا به‌اینجا با انواع رزولوشون‌های تصویر آشنا شدیم. توجه داشته باشید که شرکت‌های تولید کننده محصولات دیجیتال ممکن است در محصولات خود از رزولوشن‌های هم‌خانواده با رزولوشن‌های اصلی استفاده کنند و دقیقا رزولوشن‌هایی که در این مقاله معرفی شده است را ارائه ندهند. رزولوشن HD با پیکسل‌های 1208x720 معمولا بر روی لپ‌تاپ‌‌ها و مانیتورهای میان‌رده مورد استفاده قرار می‌گیرد. با تقریبا 2 برابر کردن پیکسل‌های رزولوشن HD به رزولوشن عمومی‌تر Full HD می‌رسیم. این رزولوشن، بیشترین استفاده را بر روی لپ‌تاپ‌ها و مانیتورها دارد و همچنین فیلم‌های سینمایی و اکثر محتوای با کیفیت در اینترنت با این رزولوشن ارائه می‌شوند. پس آن به QHD می‌رسیم. این رزولوشون تصویر با پیکسل‌های 2560x1440 بر روی مانیتورهای عریض مورد استفاده قرار می‌گیرد و بهترین کیفیت را برای این دسته مانیتورها به‌ارمغان می‌آورد. در نهایت بالاترین رزولوشن عمومی 4K است که یک صفحه‌نمایش با این رزولوشن بیش از 8 میلیون پیکسل دارد. 3840 پیکسل افقی و 2160 پیکسل عمودی. از رزولوشن 4K علاوه بر تلویزیون، بر روی مانیتور و لپ‌تاپ‌های حرفه‌ای نیز استفاده می‌شود.