در سخت‌افزار هر کامپیوتر شخصی و لپ‌تاپی یک قلب تپنده وجود دارد. پردازنده یا به صورت کلی واحد پردازش مرکزی (Central Processing Unit) که به اختصار به آن سی‌پی‌یو – CPU نیز می‌گویند. این قسمت از سخت‌افزار درواقع مهم‌ترین قسمت یک سیستم بوده و وظیفه پردازش کلیه اطلاعات بر عهده این قسمت می‌باشد.

در هنگام بررسی برای خرید لپ‌تاپ در بخش مشخصات، احتمالا با نام‌ و مدل‌های مختلف پردازنده روبرو شده‌اید. شرکت اینتل (Intel) و ای‌ام‌دی (AMD) دو شرکت تولید کننده پردازنده برای کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ هستند. هر کدام از این شرکت‌ها در سری‌های مختلف با رویکردهای متفاوت پردازنده‌هایی را برای انجام کارهای مختلف طراحی و روانه بازار می‌کنند.­ در این مقاله قصد معرفی تک‌تک این مدل‌ها را نداریم و تنها می‌خواهیم به مقایسه پردازنده‌های این دو شرکت بپردازیم. اینکه هر یک چه ویژگی‌هایی دارند و برای انجام چه کارهایی مناسب هستند.

بر روی لپ‌تاپ‌های ایسوس (Asus) معمولا شاهد پردازنده‌های شرکت اینتل هستیم. علاوه بر ایسوس بسیاری از شرکت‌ها برای پردازش اطلاعات از پردازنده‌های اینتل بر روی لپ‌تاپ‌های خود استفاده می‌کنند اما برای مثال سه شرکت Dell، Acer و Lenovo در برخی سری لپ‌تاپ‌های خود از پردازنده‌های شرکت AMD استفاده کرده‌اند. دلیل استفاده از پردازنده‌های مختلف بر روی لپ‌تاپ‌ها چیست؟ کدام پردازنده بهتر است؟ Intel یا AMD کدام عملکرد پردازشی بهتری دارد؟ به همه این سوال‌ها در ادامه مقاله پاسخ خواهیم داد.

بخش‌های یک واحد پردازش مرکزی (CPU)

فرقی نمی‌کند که شما یک پردازنده اینتل یا AMD را در اختیار دارید، همه پردازنده‌ها از چندین بخش مشخص ساخته شده‌اند. پردازنده‌های این دو شرکت هم از لحاظ تکنیکی قطعات مشابه دارند اما یکی بر روی یک بخش خاص پردازنده تمرکز می‌کند و یکی بر روی بخش دیگر.

مقایسه تعداد هسته‌های پردازنده Intel و AMD

اولین مورد که در بررسی مشخصات پردازنده به آن می‌پردازیم، هسته (Core)‌های یک CPU است.  فرقی نمی‌کند که شرکت سازنده اینتل باشد یا AMD، همه پردازنده‌ها برای انجام پردازش عملیات نیاز به هسته مرکزی دارند. بر روی عموم لپ‌تاپ‌های رده کاربری مالتی‌مدیا شاهد پردازنده‌های دو هسته‌ای هستیم. اما بر روی مدل‌های حرفه‌ای‌تر لپ‌تاپ، از پردازنده‌های چهار هسته‌ای استفاده می‌شود. این پردازنده‌ها قادر هستند به‌صورت همزمان کارهای مختلف را پردازش کنند. از همین رو این‌طور به‌نظر می‌رسد که پردازنده چهار هسته‌ای Intel Core i7 بهترین عملکرد را در انجام وظایف به‌صورت همزمان دارد. اما در واقع اینطور نیست. شرکت AMD از تعداد هسته‌های بیشتری استفاده می‌کند و مدل پردازنده‌های 16 هسته‌ای نیز دارد.

تعداد زیاد هسته‌های یک پردازنده به‌معنای قدرت آن نیست. در واقع تعداد بیشتر هسته‌های یک پردازنده به این معناست که آن پردازنده قادر است عملکرد بهتری در پردازش کارها به‌صورت همزمان داشته باشد. برای مثال پردازنده AMD Ryzen Threadripper 1900X یک پردازنده 8 هسته‌ای است و از پردازنده نسل هفتم Intel Core i7 که چهار هسته‌ای است، تعداد هسته‌های بیشتری دارد. از همین رو اگر شما قصد دارید برای مثال به‌صورت همزمان در ایلاستریتر (Adobe Illustrator) طراحی کنید و از همان‌ طرح‌ها در یک نرم‌افزار حرفه‌ای دیگر مانند افتر افکت استفاده کنید و تصویرسازی متحرک ساخته شده را در نرم‌افزارهای تدوین پخش کنید، پردازنده‌های شرکت AMD گزینه بهتری برای شما هستند. تعداد بالا هسته پردازنده درست برای همین کارها مناسب است. یعنی پردازش اطلاعات سنگین به‌صورت همزمان. پردازنده‌های اینتل در نسل هشتم نهایت شش هسته‌ای هستند و طبیعتا در انجام پردازش‌های سنگین به‌صورت همزمان از شرکت ای‌ام‌دی عملکرد ضعیف‌تری دارند. خیلی کلی می‌توان این‌گونه جمع‌بندی کرد که پردازنده‌های شرکت اینتل مناسب افرادی هستند که در لپ‌تاپ قصد دارند، تنها به انجام یک کار به‌صورت مشخص بپردازند، در حالی که پردازنده‌های AMD برای انجام کارهای مختلف به‌صورت همزمان عملکرد بهتری دارند. در پایان این بخش، لازم به‌ذکر است که این مقایسه اصلا به‌معنای این نیست که پردازنده‌های اینتل توانایی پردازش اطلاعات به‌صورت همزمان را ندارند. بلکه ملاک مقایسه پردازش اطلاعات چند نرم‌افزار حرفه‌ای در بالاترین سطح ممکن است و بسیاری از کاربری‌های عادی لپ‌تاپ به‌صورت همزمان اصلا نیازی به تعداد هسته‌های بیشتر پردازنده ندارند.

پردازنده Intel(اینتل): عملکرد بهتر در انجام پردازش‌های سنگین به‌صورت جداگانه

پردازنده AMD(ای ام دی): عمکرد بهتر در انجام پردازش‌های سنگین به‌صورت همزمان

مقایسه سرعت پردازنده‌های Intel و AMD

بعد از نام تجاری و سری پردازنده، دومین چیزی که توجه افراد را به‌خود جلب می‌کند، سرعت پردازنده است. سرعت کلاک پردازنده (CPU Clock Speed) یک مقیاس اندازه‌گیری برای تعداد دور یا سیکل یک پردازنده در هر ثانیه -به‌منظور انجام یک پردازش- است. واحد اندازه‌گیری سرعت هرتز (Hertz) است. در پردازنده‌های امروزی تعداد این دورها بسیار زیاد بوده و از واحدهای گیگاهرتز -به‌اختصار GHz- استفاده می‌شود. سرعت پردازنده یک گیگاهرتز به این معنی است که در پردازنده 1 میلیارد سیکل در یک ثانیه انجام می‌شود. حال طبیعتا هرچه این عدد بیشتر باشد، با پردازنده توان‌مند‌تری طرف خواهیم بود.

اما تنها سرعت ملاک نیست و در یک سیستم سخت‌افزاری لپ‌تاپ، عوامل دیگری نیز مانند تعداد مراکز پردازش، حافظه کش پردازنده (مقدار حافظه‌ای که از اطلاعات تکراری که پیش‌تر پردازش شده‌اند، ذخیره می‌شود تا در پردازش جدید دیگر مورد پردازش قرار نگیرند) و همچنین حافظه رم (RAM) سیستم هم دخیل هستند. اما با این وجود می‌توان در بین پردازنده‌های هم‌رده شرکت اینتل و AMD، سرعت پردازنده را هم درنظر گرفت. البته در میان سرعت پردازنده‌های این دو شرکت تفاوت چندانی در مدل‌های مختلف دیده نمی‌شود و بهتر است ملاک برتری را در مقایسه با سایر فاکتورهای پردازنده بررسی کنیم اما با این حال‌ اگر پردازنده‌های Intel Core i5 هم رده AMD Ryzen 5 و Intel Core i7 را هم رده AMD Ryzen 7 قرار دهیم، پردازنده‌های اینتل سرعت پردازش بیشتری را ارائه می‌دهند.

مقایسه مراکز پردازش پرازنده‌های Intel و AMD

همان‌طور که گفتیم هر پردازنده از تعدادی هسته برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کند. این هسته‌ها به‌نوعی قطعات فیزیکی درون پردازنده هستند اما پردازنده قادر است هر هسته را به دو هسته دیگر به‌صورت مجازی تقسیم کند. این مورد یعنی اینکه هر هسته می‌تواند یک عملیات پردازشی را به دو قسمت کوچک‌تر تقسیم کند و آن را به‌صورت همزمان انجام دهد. اصطلاح فراریسمانی (Hyper-Threading) در خصوص همین مراکز پردازشی است که به‌صورت مجازی ساخته می‌شوند. در واقع پردازش به‌صورت موازی انجام می‌شود. همانند تعداد هسته‌ها، هرچه یک پردازنده تعداد ریسه (رشته- Thread) بیشتری باشد، بهتر می‌تواند کارهای مختلف را به‌صورت همزمان انجام دهد.

هر هسته پردازنده دو مرکز پردازش دارد، یعنی می‌توان این‌گونه تعریف کرد که تعداد مراکز پردازش پردازنده دو برابر هسته‌های آن است. پس یک پردازنده‌های 8 هسته‌ای، 16 مرکز پردازش دارد که در آن‌ها، یک عمل پردازشی توسط دو هسته مجازی به‌صورت موازی انجام می‌شود. پردازنده‌های شرکت AMD به‌دلیل اینکه در تعداد هسته از پردازنده‌های Intel جلوتر هستند، طبیعتا در این بخش هم نسبت به اینتل برتری دارند. تعداد هسته‌های پردازنده و در پس آن، تعداد مراکز پردازش، از عواملی هستند که به‌شما کمک می‌کنند، بهترین عملکر را در انجام کارهای مختلف به‌صورت همزمان تجربه کنید.

مقایسه مصرف انرژی پردازنده‌های Intel و AMD

در نقد و بررسی لپ‌تاپ، مادربرد و یا هر وسیله دیگری که در آن از پردازنده‌های اینتل -‌به‌خصوص نسل هفتم و هشتم- استفاده شده باشد، از کم مصرف بودن آن یاد می‌شود. در این قسمت اینتل نسبت به شرکت AMD برتری دارد. در واقع تعداد بیشتر هسته‌ها در پردازنده‌های AMD باعث می‌شود مصرف انرژی بالا برود زیرا هر یک از هسته‌ها نیازمند منبع تغذیه جداگانه‌ای است. از همین رو اگر لپ‌تاپ‌هایی که از پردازنده‌های AMD استفاده می‌کنند، باتری قدرتمندی نداشته باشند، شارژ لپ‌تاپ سریع تمام خواهد شد. پس می‌توان ضعف پردازنده‌های AMD را همین مصرف زیاد باتری دانست. البته این مورد تنها بر روی لپ‌تاپ‌ها است اما تعداد هسته‌های بالا و مراکز پردازش AMD، بر روی کامپیوترهای شخصی هم اشکالاتی دارد که در بخش بعد به آن خواهیم پرداخت.

اما پردازنده‌های اینتل با همان قدرت پردازشی -به‌صورت تک عملیات- و با تعداد هسته و مراکز پردازش کمتر، مصرف انرژی بسیار کمتری نسبت به AMD دارند. همین مورد باعث می‌شود که ایسوس در سری لپ‌تاپ‌های مالتی‌مدیا خود مانند VivoBook K570 از پردازنده‌ اینتل استفاده می‌کند، تا لپ‌تاپ به میزان شارژدهی 8 ساعت برسد.

پردازنده اینتل: مصرف کم انرژی و عامل تاثیرگذار در شارژدهی خوب لپ‌تاپ

پردازنده AMD: مصرف انرژی بیشتر

مقایسه میزان گرمای تولید شده پردازنده‌های Intel و AMD

مرتبط با مصرف پردازنده‌ها که در پاراگراف قبل به آن اشاره کردیم، شاهد حرارت و گرمای تولید شده متفاوتی بین پردازنده‌های اینتل و ای‌ام‌دی هستیم. طبیعتا هرچه پردازنده انرژی بیشتری مصرف کند، از آن طرف گرمای بیشتری را هم آزاد می‌کند. پس خیلی سریع می‌توان به این نتیجه رسید که پردازنده‌های AMD به‌دلیل هسته و مراکز پردازش بیشتر نسبت به Intel، گرمای بیشتری نیز تولید می‌کنند.­ از همین رو نیاز است که با تعبیه فن‌ و لوله‌های مسی انتقال حرارت، یک سیستم خنک‌کننده (Cooling) ویژه برای CPU در نظر گرفته شود. طبیعتا این مورد به این معنا نیست که پردازنده اینتل نیازی به سیستم خنک‌کننده ندارد، در این قسمت این دو مدل پردازنده را نسب به هم مقایسه می‌کنیم.

در لپ‌تاپ‌هایی که از پردازنده‌های اینتل استفاده می‌کنند، می‌توانیم صدای کمتری را از فن‌ها بشنویم! این مورد در لپ‌تاپ‌های فوق‌باریک یا همان آلترابوک‌ها مانند ایسوس  ZenBook UX490UA نیز مصداق دارد. در این دسته از لپ‌تاپ‌ها که ضخامت لپ‌تاپ بسیار اهمیت دارد، شرکت‌ها برای اینکه از سیستم خنک‌کننده جمع‌وجورتر و کم صداتری استفاده کنند معمولا از پردازنده‌های کم‌مصرف نسل هفت و هشت اینتل استفاده می‌کنند.­ در همین لپ‌تاپ مثال زده شده، علاوه بر گرمای تولید شده بسیار کم، شاهد شارژدهی 12 ساعته نیز هستیم که یکی از دلایل آن طبیعتا استفاده از پردازنده نسل هشتم اینتل است.

پردازنده اینتل: گرمای تولید شده کمتر. نیاز به سیستم خنک‌کننده ساده‌تر و مناسب برای آلترابوک‌ها

پردازنده AMD: گرمای تولید شده بیشتر نسبت به اینتل

مقایسه هماهنگی با کارت گرافیک پردازنده‌های Intel و AMD

در مشخصات لپ‌تاپ‌ها کمتر امکان دارد دیده باشید که پردازنده و کارت گرافیک هر دو توسط اینتل ساخته شده باشند (به‌جز لپ‌تاپ‌های ساده که از کارت گرافیک Intel HD استفاده می‌کنند). معمولا پردازنده‌های اینتل با کارت گرافیک‌های قدرتمند شرکت NVIDIA در لپ‌تاپ‌ها عرضه می‌شوند. دلیل این کار این است که پردازنده‌های اینتل با کارت گرافیک خود اینتل یعنی HD Graphics عملکرد چندان مناسبی ندارند و بر روی لپ‌تاپ‌های رده پایین از این ترکیب استفاده می‌شود. در واقع می‌توان این‌گونه مطرح کرد که پردازنده اینتل با کارت گرافیک یک‌پارچه خود این شرکت عملکرد خوبی ندارد. در این بخش AMD بهتر عمل کرده و شاهد کارت گرافیک‌های هماهنگ خود این شرکت با پردازنده هستیم.

اما این مورد به‌معنای کیفیت و قدرت پایین‌تر یک سیستم سخت‌افزاری با پردازنده اینتل نیست. پردازند‌های اینتل اتفاقا با کارت گرافیک‌های قدرتمند NVIDIA یک ترکیب بسیار حرفه‌ای را می‌سازند و در لپ‌تاپ‌های مخصوص بازی مختلفی مانند Asus ROG Strix GL703GM، Acer Predator 15 G9-593و Lenovo Legion Y530 از آن استفاده شده است. هماهنگی خوب پردازنده اینتل با کارت گرافیک خارجی، باعث شده برای لپ‌تاپ و کامپیوترهای شخصی که برای بازی کردن و همچنین کارهای حرفه‌ای طراحی گرافیک (مانند طراحی سه‌بعدی و انیمیشن) طراحی شده‌اند، پردازنده‌های اینتل گزینه بسیار مناسبی باشند.

مقایسه قیمت پردازنده‌های Intel و AMD

قیمت پردازنده آخرین موضوعی است به آن می‌پردازیم. در یک جمله باید گفت که پردازنده‌های اینتل قیمت بیشتری نسبت به AMD دارند. رویکرد شرکت AMD برای جذب مشتری، کم کردن قیمت بوده است. در سری پردازنده‌های مشابه از لحاظ رده کاربری، شاهد تفاوت قیمت مشخصی بین پردازنده‌ها هستیم.

اگر قیمت در خرید پردازنده برای شما اهمیت دارد، طبیعتا باید به‌سراغ AMD بروید. لپ‌تاپ‌هایی که در آن‌ها از پردازنده‌های AMD استفاده می‌شود، مانندLenovo Ideapad 320 A6-9220، هم به‌نسبت لپ‌تاپ‌های هم‌رده با پردازنده اینتل، قیمت پایین‌تری دارند. از همین رو می‌توان پردازنده AMD را یک پردازنده اقتصادی‌تر نسبت به اینتل معرفی کرد.

جمع‌بندی

پردازنده اینتل برای انجام یک کار به‌صورت مشخص عملکرد بهتری نسبت به پردازنده هم‌رده AMD دارد. یعنی برای انجام کارهای تخصصی می‌توانید روی آن حساب کنید. اما اگر قصد انجام چندین کار حرفه‌ای را به‌صورت همزمان (Multi Tasking) دارید، پردازنده‌های AMD به‌دلیل تعداد بالاتر هسته‌ و مراکز پردازشی، برای شما مناسب‌تر هستند. تعداد بالا هسته و مراکز پردازش دو نقطه ضعف را برای پردازنده AMD به‌وجود آورده‌ است. پردازنده‌های این شرکت انرژی بیشتری نسبت به اینتل مصرف می‌کنند. از همین رو لپ‌تاپ‌هایی که از این پردازنده استفاده می‌کنند، عموما شارژدهی کمتری نسبت به لپ‌تاپ‌‌ با پردازنده اینتل دارند. همچنین مصرف زیاد انرژی، گرمای بیشتری را هم تولید می‌کند و نیاز به سیستم خنک‌کننده کارآمدی برای خنک کردن سیستم پردازشی است. در عوض پردازنده اینتل این مشکلات را نداشته و از این پردازنده بر روی لپ‌تاپ‌های فوق‌باریک با شارژدهی بسیار خوب استفاده می‌شود. در نهایت قیمت پردازنده آخرین موضوع مقایسه بود که در آن به این مورد اشاره شد که پردازنده‌های اینتل قیمت بیشتری نسبت به AMD دارند.